گروه اجتماعى، محمد غمخوار: زلزله نسبتاً شديد منطقه بلده واقع در مازندران مركزى كه عصر روز گذشته در نيمى از كشور احساس شد بيش از ۶۰ كشته و ۲۰۰ زخمى بر جاى گذاشت.اين زمين لرزه كه در ساعت ۱۸ و ۸ دقيقه و ۴۳ ثانيه رخ داد مناطقى از استان هاى مازندران، گيلان، گلستان، آذربايجان شرقى، همدان، تهران، قم و قزوين را لرزاند و خسارات جانى و مالى را در كانون زلزله و در مناطقى چون بلده، كجور و مرزن آباد و نيز راه هاى منتهى به اين مناطق از جمله جاده چالوس، سبب شد و در عين حال در برخى از شهرهاى اطراف از جمله تهران خساراتى را به ساختمان ها و تجهيزات عمومى وارد كرد.موسسه ژئوفيزيك دانشگاه تهران بزرگاى اين زلزله را در مقياس ريشتر ۵/۵ درجه اعلام كرده است اما با اين حال برخى گزارش هاى بين المللى بزرگاى اين زلزله را تا ۳/۶ درجه در مقياس ريشتر اعلام كرده اند.

دكتر مهدى زارع، استاديار پژوهشگاه بين المللى زلزله شناسى و مهندسى درخصوص زلزله روز گذشته در شهرستان «بلده» شب گذشته به «شرق» گفت: «زلزله اى به بزرگى ۲/۶ در مقياس امواج درونى زمين (ريشتر) ساعت ۱۷ و ۸ دقيقه و ۴۳ ثانيه مناطقى از كشور را لرزاند كه كانون اصلى آن نقطه اى در ميان مثلث سه شهر كجور، مرزن آباد و بلده بوده است.»وى افزود: «به احتمال زياد فعال شدن گسل شمال البرز باعث وقوع اين زمين لرزه شده است كه فعاليت گسل در سال ۱۳۳۶ باعث وقوع زلزله «سنگ چال» در جنوب آمل شده بود. براى ما محرز بود كه اين منطقه يك ناحيه زلزله خيز و خطرخيز است و با توجه به زمين لرزه هاى قبل احتمال وقوع زمين لرزه در آن منطقه را رد نمى كرديم اما زمان و قدرت آن قابل پيش بينى نبود كه اين موضوع (پيش بينى زمان زلزله) در همه جاى جهان امرى مسلم است.»زارع در ادامه درخصوص پس لرزه هاى اين زمين لرزه گفت «با توجه به قدرت زلزله ما احتمال مى دهيم شاهد ده ها پس لرزه پس از آن باشيم و تا ساعت ۲۰ و ۸ دقيقه امشب (جمعه شب) يعنى دو ساعت پس از وقوع زلزله اصلى، سه پس لرزه با قدرت بالاى چهار ريشتر ثبت شده است كه امكان مى رود وقوع اين پس لرزه ها تا چند روز آينده ادامه داشته باشد.»

اين كارشناس در مورد احساس وقوع اين زمين لرزه در شهرهاى ديگر گفت «در گزارش ها آمده است كه اين زمين لرزه در شهر تبريز هم احساس شده است كه پس از تحقيق مشخص شد همزمان با زلزله مازندران در شهر سراب زلزله آمده است كه در ابتدا تصور شده بود اين موضوع به خاطر زمين لرزه مازندران بوده است. و با توجه به كاهندگى زمين لرزه انتظار مى رود لرزه هاى زمين تا فاصله بيش از ۳۰۰ كيلومترى احساس نشود.»وى در ادامه با رد احتمال فعال شدن گسل هاى شهر تهران پس از وقوع اين زمين لرزه گفت: «معمولاً چنين زلزله هايى نمى تواند گسلى در فاصله ۷۰ كيلومترى اش را فعال كند ولى امكان دارد در همان منطقه كه گسل حركت مى كند اگر گسلى در مجاورتش باشد فعال شود.»اين استاديار پژوهشگاه بين المللى زلزله شناسى و مهندسى با اعلام اين مطلب كه شوك اصلى اين زلزله ۱۵ ثانيه بوده است در مقايسه اين زمين لرزه با زلزله دى ماه شهرستان بم گفت: «انرژى آزاد شده اين زلزله نسبت به زمين لرزه بم كمى كوچكتر است. اما از لحاظ كل انرژى اين دو زمين لرزه تفاوت چندانى با هم ندارد.»

در حالى كه زارع قدرت اين زمين لرزه را ۲/۶ ريشتر عنوان كرده بود، دكتر ميرزايى در گفت وگو با «شرق» قدرت اين زلزله را ۵/۵ درجه در مقياس درونى زمين اعلام كرد.وى افزود: «اين زمين لرزه در منطقه بلده در استان مازندران و ۶۹ كيلومترى شهر تهران اتفاق افتاد و با توجه به قدرت اين زلزله به طور حتم خساراتى را در بر خواهد داشت.»همچنين وقوع اين زمين لرزه باعث ريزش كوه در چند نقطه جاده كرج _ چالوس شده است كه بنا به گفته دبير مركز اطلاع رسانى نيروى انتظامى اين جاده تا اطلاع بعدى بسته خواهد بود.سرهنگ احمدى به «شرق» گفت: «بلافاصله پس از وقوع زمين لرزه كه موجب ريزش كوه در چند نقطه جاده كرج _ چالوس شده است، چند اكيپ از ماموران راهنمايى و رانندگى و نيروى انتظامى به محل اعزام شدند و توانستند كنترل جاده را در دست بگيرند.»وى افزود: «هم اكنون عمليات امدادرسانى به مسافرانى كه در جاده گرفتار شده اند ادامه دارد و به دستور سردار انصارى قرار است جاده تا ساعتى ديگر باز شود.»

• ريزش كوه بر روى خودروها

يك مقام آگاه در نيروى انتظامى هم شب گذشته به «شرق» گفت: «لرزش زمين باعث شد كه تعداد زيادى از رانندگان هنگام راندن در جاده كنترل خودرو از دستشان خارج و با خودروهاى ديگر و يا كوه برخورد كنند كه اين موضوع باعث بسته شدن جاده شده است.»وى در ادامه افزود: «گزارش هايى همچنين از گير افتادن چند اتومبيل در زير صخره هايى كه پس از زمين لرزه به جاده سقوط كرده بودند، دارند كه گروه هاى امدادى در حال آواربردارى از روى خودروها هستند و احتمال مى رود بيش از ۳۰ نفر در حوادث جاده اى اين زمين لرزه جان خود را از دست داده باشند.»وى همچنين از سقوط چهار خودرو به داخل دره در جاده چالوس _ كرج خبر داد.همچنين مقيمى معاون عمرانى وزير كشور شب گذشته اعلام كرد: «تا ساعت ۱۹ (جمعه) ۱۶ نفر از مسافران در جاده ها بر اثر ريزش سنگ و تونل كشته و حدود ۲۰ نفر زخمى شدند.»

محمدرضا علامى، كارشناس راه هاى وزارت راه و ترابرى هم اعلام كرد: «تمام محورهاى كشور باز است. فقط در دو محور هراز و چالوس ريزش كوه داشته ايم كه با توجه به احتمال ريزش هاى مجدد در اين جاده از مسافران مى خواهيم تا اطلاع ثانوى از اين مسير تردد نكنند.نوربخش مدير روابط عمومى سازمان هلال احمر كشور هم روز گذشته اعلام كرد: «پس از وقوع اين زمين لرزه چهار تيم را با سگ هاى زنده ياب آماده كرديم كه دو تيم به منطقه قزوين و دو تيم ديگر به منطقه كندلوس اعزام شدند.همچنين بالگردهاى اين سازمان براى امدادرسانى به آسيب ديدگان اين زمين لرزه در حال آماده شدن هستند.»يونسى، رئيس دانشگاه علوم پزشكى مازندران هم اعلام كرد: «پس از احساس زمين لرزه آمادگى هاى لازم را انجام داده ايم و چند اكيپ از جراحان به نوشهر، چالوس و نور اعزام شدند.»وى درخصوص آمار تلفات اين حادثه گفت: «اطلاعات ما هنوز خام است ولى براساس گزارش هاى رسيده از شهرستان نور تاكنون (ساعت ۸ شب جمعه) ۱۰ جسد از زيرآوارها بيرون كشيده شده است. همچنين ۷۰ مجروح به بيمارستان ها منتقل شده اند كه اكثر آنها به صورت سرپايى مداوا شده اند و حال آنها رضايت بخش است.»

• زمين لرزه در تهران

دكتر مازيار حسينى رئيس مركز پيشگيرى مديريت بحران تهران هم شب گذشته درخصوص خسارت اين زمين لرزه در شهر تهران گفت: «با توجه به اينكه اين زلزله بزرگى قابل توجه اى داشت به طورى كه مراكز لرزه نگارى بين المللى قدرت آن را حدود ۲/۶ درجه در مقياس درونى زمين اعلام كرده اند و به خاطر نزديكى مركز اين زمين لرزه با تهران، مناطقى از استان تهران اين زلزله را با شدت قابل توجه اى احساس كرده اند. پس از اين زمين لرزه ما به تمام شهردارى ها آماده باش داديم و تاكنون خسارت عمده اى به ما گزارش نشده است.»همچنين گزارش هاى غيررسمى از شكستن شيشه هاى خانه هايى در غرب تهران و ترك خوردن ساختمان هايى در خيابان دامپزشكى و منطقه شهران دارد.به گزارش «شرق» مردم تهران پس از وقوع اين زمين لرزه كه حدود سه ثانيه به طول انجاميد از ترس به خيابان ها ريختند و شب گذشته (جمعه شب) را در پارك هاى ملت، لويزان، چيتگر، سرخه حصار و… گذراندند.

• امنيت شهر در اختيار نيروى انتظامى

سردار رويانيان فرمانده مركز فوريت هاى پليس كشور هم شب گذشته از ارتباط عملياتى پليس با مناطق زلزله زده خبر داد و گفت: «ما به كليه نيروهاى پليس در شهر تهران و استان هاى ديگر آماده باش داده ايم و تعاملات لازم براى امدادرسانى به آسيب ديدگان از سوى پليس و ساير دستگاه ها و نهادهاى مرتبط انجام شده است.»وى در ادامه درخصوص امنيت شهر تهران گفت: «با توجه به احتمال وقوع لرزه هاى ديگر مردم تهران به خيابان ها آمده اند و خوشبختانه وضعيت هوا هم مساعد است و هيچ مشكلى در اين خصوص وجود ندارد. اما تمام گشتى هاى پليس در شهر تهران امشب (جمعه شب ) و در صورت نياز شب هاى ديگر با چراغ هاى گردان در سطح شهر به گشت زنى خواهند پرداخت و حافظ جان و مال مردم خواهند بود.»

•«آماده باش تمامى ايستگاه هاى آتش نشانى تهران

مدير روابط عمومى آتش نشانى تهران به «شرق» گفت: از ساعت اوليه وقوع زلزله تمام ايستگاه هاى آتش نشانى به حالت آماده باش درآمده اند.حقگو افزود: وقوع زلزله امروز باعث قطعى ارتباط تلفنى منطقه كن سولقان شده است.وى افزود: مردم اين منطقه مى توانند در صورت وقوع حادثه از طريق تلفن همراه با ۱۲۵ يا به نزديكترين ايستگاه آتش نشانى اطلاع دهند.حقگو تصريح كرد: مدير عامل، معاونان، مديران و كاركنان سازمان آتش نشانى در سطح تهران براى بروز هرگونه حادثه در حالت آماده باش هستند.همچنين مسئول ستاد حودث غيرمترقبه استاندارى تهران گفت: وقوع زلزله در شهرستان طالقان به ۱۰ واحد مسكونى خساراتى وارد كرد و باعث مجروح شدن يك نفر شد.على جهانبخشى افزود: پس لرزه اى در ساعت شش بعدازظهر روز جمعه به بزرگى چهار و سه دهم در مقياس ريشتر در تهران رخ داد كه خوشبختانه خساراتى در بر نداشته است.

وى افزود: در اثر ريزش كوه در منطقه چالوس و شميرانات به پنج دستگاه خودرو خساراتى وارد شد.مسئول ستاد حوادث غيرمترقبه استاندارى تهران با تصريح اين موضوع كه تا اين ساعت خسارات مالى و جانى ديگرى در اين استان گزارش نشده است افزود در ارتباط با زلزله استان هاى مازندران و قزوين از سوى استاندارى تهران چند تيم امداد آتش نشانى هلال احمر به منطقه مرزن آباد چالوس اعزام شده اند.