روز: حميد احدی :

خبر شگفت انگيز: تهران، خيابان شريعتی نرسيده به قلهک، نان سنگک خشخاشی دانه ای سيصد تومان. خريدار می گويد پدرم، زمان انقلاب نان دانه سه ريال خريد و مرد. اگر امروز زنده می شد از وحشت نرخ اين نان بار ديگر می مرد. زنی که در صف نان ايستاده، همان طور که نان خود را جمع می کند رو به بقيه می گويد به نظرم می رسد اين ترفند انتخاباتی است برای بزرگ کردن نقش مهرورزی رييس جمهور.

پر مصرف ترين ماده غذائی و سياسی ترين کالای عمومی که به همين دليل از صد سال قبل نرخ و فروش آن امنيتی ترين حساسيت را در ميان کالای ايران دارد، به دنبال رد و بدل شدن نامه هائی بين اداره غله، وزارت بازرگانی و اتحاديه نانوائی ها یکباره نزديک پنجاه در صد متورم شد. به گفته نانوای خيابان شريعتی خجالت ما زياد شد اما ظاهرا در حکومت کسی قرار نيست خجالت بکشد.

شب گذشته يک کارشناس در سيمای جمهوری اسلامی گفت نان در ايران در سيستمي تحت نظارت كامل دولت توليد و عرضه مي‌شود و گران شدن آن در حالي است كه سالانه نزديك به 13 هزار ميليارد ريال يارانه هم از صندوق عمومی مردم برای آن هزينه مي‌شود.

به دنبال پخش دو برنامه درباره گران شدن نان در پربيننده ترين ساعات شبکه اول و دوم سيمای جمهوری اسلامی بود که شايع شد که اين کار ترفندی است برای يک حرکت نمايشی از سوی دولت تا در آستانه انتخابات خبرگان و شورا ها به مردم نقش دولت را يادآوری کند.

روزنامه سرمايه نوشته افزايش قيمت كالاهاي مصرفي در هفته‌هاي اخير با واكنش‌هاي مختلفي همراه بوده است. در بيش‌تر موارد مسوولان گراني كالاها را به بدنهء غيردولتي كشور متصل كرده‌اند. اما اين بار نان بر اثر دستور مستقيم وزارت بازرگاني به نانوايان بين 10 تا 30 درصد افزايش قيمت را تجربه كرده است.

اولين بار پای انتخابات را در مساله نان روز شنبه رييس هيات بازرسي انتخابات استان تهران باز کرد که افزايش قيمت نان را در آستانه انتخابات خبرگان و شوراها يك شيطنت سياسي خواند. هر چند وي تائید کرد که اين افزايش توسط وزارت بازرگاني صورت گرفته اما گفت جلسه تعيين قيمت نان بدون حضور نماينده استانداري برگزار شده است.

معاون برنامه‌ريزي استانداري تهران که مسووليت برگزاری انتخابات و هماهنگی با گروه حامی رييس جمهور را توامان به عهده دارد گفته افزايش قيمت نان تصويب و از طريق وزارت بازرگاني به اتحاديه نانوايان ابلاغ شده است. اما در همين حال به اعلام صدا و سيما، وزارت بازرگاني افزايش قيمت نان را غيرقانوني اعلام کرده و در اطلاعيه‌اي تصريح كرده که در زمينهء تعيين قيمت نان هنوز تصميم نهايي گرفته نشده است.

روزنامه کارگزاران نوشته اما اظهارات نانوايان برخلاف اطلاعيهء وزارت بازرگاني است و رييس انجمن صنفي نانوايان، افزايش قيمت نان را براساس تصميم وزارت بازرگاني و سازمان تعزيرات عنوان كرد و در دفاع از آن گفت: در واقع با افزايش وزن نان، قيمت آن تعديل شده است و از اين پس با افزايش وزن نان، نان با كيفيت‌تر و با قيمت مناسب‌تري از سوي نانوايان عرضه مي‌شود.

در همين راستا رييس اتحاديه نانوايان تهران نيز افزايش قيمت نان را براساس مصوبه وزارت بازرگاني عنوان كرد. حسين نظري هرچند افزايش 25 درصدي بهاي نان را تكذيب كرد اما به رقم 14 درصد رضايت داد و افزود: “اين افزايش نرخ سبب تعادل و جلوگيري از ارايهء نرخ متفاوت در نانوايي‌هاي تهران شده است.

تجربهء ساليان گذشته نشان مي‌دهد افزايش كالاي اساسي هر چند در ابتدا با واكنش‌هاي گسترده‌اي مواجه شده است اما در نهايت قيمت‌ها به روز اول برنگشته است، آيا‌ امروز نيز بايد خريد لواش 20 توماني و بربري 150 توماني را قبول كرد؟”

کارشناسان سياسی از بررسی مجموع رخدادها و اعلاميه ها و اظهارنظرهای مقامات دولتی و وابسته به دولت به اين نتيجه رسيده اند که افزايش بهای نان که در هفته گذشته آرام ارام به حرکت افتاد و در آخر هفته به اوج خود رسيده اگر يک تدبير انتخاباتی و نوعی پاسکاری برای نشان دادن مردمی بودن دولت نبوده باشد ناشی از ناهماهنگی بين بخش های مختلف دولت است.

روز شنبه روزنامه اعتماد خبر داد مطابق دستوری که روز چهارشنبه گذشته به نانوايي ها ابلاغ شده بهای آرد و نان در سراسر کشور بالارفته و از جمله نان سنگک ساده به صد تومان رسيده است. و از قول رييس اتحاديه نانوايان فاش کرده که قيمت نان لواش از 15 به 20 تومان، قيمت نان سنگك ساده با آرد كيلويي 45 تومان نيز 100 تومان تعيين شده است و نان بربري با آرد 45 توماني نيز 100 تومان به مردم عرضه شود.

در همين رو روزنامه کيهان نظر وزير بازرگانی را نقل کرد که گفته دولت آزاد سازی بهای نان، کاغذ، شکر را آغاز کرده است که می تواند مقدمه ای باشد بر سامان دادن به اين کالاهای اساسی. ميرکاظمی گفته بود زماني كه حساسيت دولت در كالاهاي اساسي كمتر شده و در حال آزادسازي است، تكليف مابقي دستگاه ها نيز روشن است.

در همين زمان در وزارت بازرگانی شايع بود که ممکن است وزير برکناری بعدی آقای ميرکاظمی باشد که رييس جمهور به نوعی هم قبلا درباره کارش ابراز نارضایتی کرده بود.

يک تاريخدان شب گذشته در گفتگوئی با روز يادآوری کرد که يکی از اصلی ترين دلايل بروز انقلاب مشروطيت گرانی نان و قند بوده است و در دوران آزادی های بعد از استبداد صغير، نان اهميت خود را نشان داد و دولت ها را ساقط کرد به گونه ای که سردار سپه از اولين روزهای کودتا سرنوشت غله تهران را در دست های خود و نظاميان قرار داد و همين امر تا سال های نزديک انقلاب هم حاکم بود و اصولا روابط دولت و نانوايان را ساواک تنظيم می کرد. اين اتقاق بعد از انقلاب با شدت بيشتری دنبال شد. به طوری که در شورای غله و نان هميشه مديران امنيتی هم حضور داشته اند. و هنوز هم جز اين نيست.