بی‌بی‌سی: پل رينولدز: خبرنگار بين المللی سايت خبری بی بی سی:

با توجه به سخنان جدید رهبران آمریکا و بریتانیا، مشورت این کشورها با ایران و سوریه برای حل مشکل عراق به راحتی امکان پذير نيست.

بررسی دقيق سخنان عصر دوشنبه نخست وزير بريتانيا نشان می دهد تونی بلر تغيير موضع گيری سياسی ايران و رئيس جمهور اين کشور را به عنوان شرط اصلی برای تعامل با آن بر سر موضوع عراق عنوان کرده است.

همزمان جورج بوش رئيس جمهور آمريکا پس از ديدار با اهود اولمرت نخست وزير اسرائيل در واشنگتن خواستار تغيير سياست های ايران و سوريه و توقف غنی سازی هسته ای به وسيله جمهوری اسلامی شد.

آقای بلر در سخنان روز دوشنبه خود که در حقيقت تکرار سخنان ماه اوت او در لس آنجلس بود، کمک ايران به روند صلح در خاورميانه، قطع حمايت تهران از گروه های تروريستی در لبنان و عراق و پايبندی به تعهدات بين المللی را شرط پذيرفتن جمهوری اسلامی به عنوان شريک کشورهای غربی در عرصه بين المللی عنوان کرد.

به گفته او در صورتی که ايران اين شرايط را برآورده نکند در مسير انزوای بين المللی حرکت کرده است.

سخنان بوش

سخنان روز دوشنبه جورج بوش درباره سوريه صراحت بيشتری داشت.

به گفته آقای بوش آمريکا خواستار پايان يافتن مداخله دمشق در امور سياسی لبنان، عدم همکاری سوريه با گروه های تندرو و کمک به موفقيت دموکراسی نوپای عراق است.

او همچنين خطاب به رهبران ايران گفت: “اگر ايرانی ها خواستار گفتگو با ايالات متحده اند، ما مسير برقراری گفتگوی مستقيم را به آنها نشان داده ايم، آنها بايد فعاليت های مربوط به غنی سازی خود را به حال تعليق در آورند.”

به نظر نمی رسد امکان زيادی برای گفتگوی آمريکا و بريتانيا با ايران و سوريه درباره عراق يا هر موضوع ديگری وجود داشته باشد زيرا واشنگتن و لندن خواستار تغيير عملکرد تهران و دمشق هستند و اين ممکن است از سوی آنها رد شود.

هيات تحقيق عراق

با توجه به نوشته های بالا اين سؤال پيش می آيد که چرا در روزهای گذشته بحث دخالت دادن ايران و سوريه در مساله عراق مطرح شده است؟

دو علت برای این موضوع مطرح شده است.

اول اين که سياست های آمريکا در عراق به بن بست خورده و شکست حزب حاکم جمهوری خواه را در انتخابات ميان دوره ای به همراه داشته است.

به همين خاطر آقای بوش در پی مطرح کردن سياست های جديد است و بحث دخالت دادن همسايه های عراق در ايجاد ثبات در اين کشور جذابيت بالايی دارد.

دومين علت مطرح شدن اين موضوع، انتشار گزارش هيئت تحقيق عراق به سرپرستی جيمز بيکر، از وزيران خارجه سابق آمريکا و لی هميلتون از نمايندگان سابق کنگره آمريکا است.

اين هيئت تحقيق که از اعضای بلندمرتبه هر دو حزب جمهوری خواه و دموکرات تشکيل شده است، به احتمال زياد خواستارمشورت با ايران و سوريه در امور عراق در قالب برگزاری نشستی منطقه ای است.

در دو روز گذشته جورج بوش و تونی بلر با اين هيئت به طور جداگانه مشورت کرده اند.

شرايط سخت

با توجه به شرايط سخت مطرح شده از سوی جورج بوش و تونی بلر به نظر نمی رسد که آنها در دخالت دادن ايران و سوريه در ايجاد ثبات در عراق خيلی جدی باشند.

در اين حال، سياست خاورميانه ای آقای بلر که ماه های پايانی زمامداری خود را سپری می کند جلوتر از رويکرد متحد آمريکايی او يعنی جورج بوش است.

آقای بلر خواستار بررسی همزمان همه مشکلات در خوارميانه است و آقای بوش زمان را برای پرداختن به مشکلات ميان فلسطين و اسرائيل مناسب نمی داند.

در حقيقت، رسيدگی به اين مشکل را پيش شرط برطرف کردن ساير مشکلات خاورميانه نمی داند و از سوی ديگر تعامل با تهران و دمشق را در شرايط فعلی کارساز نمی داند.

دولت کنونی آمريکا چندان نسبت به احتمال کمک ايران و سوريه به برطرف کردن مشکلات اين کشور در عراق خوشبين نيست.

بزرگترين نگرانی آقای بوش مربوط به خواست دموکرات ها برای آغاز خروج تدريجی نيروهای آمريکايی از عراق در آينده نزديک است و ممکن است اين خواست از سوی هيات تحقيق عراق هم مطرح شود.

در اين حال تحليلگران امور خاورميانه درباره عزم دولت های آمريکا و بريتانيا در حل مشکل عراق با کمک ايران و سوريه شک دارند.

روزماری هوليس از کارشناسان مرکز تحقيقاتی چتم هاوس در لندن می گويد:”کاملاً منطقی است که حل مشکل عراق را بدون دخالت همسايه های اين کشور غيرعملی بدانيد اما من نگران جدی گرفته نشدن اين فکر در اجرا هستم، آمريکا و بريتانيا متوجه کمبودها و مشکلات خود نيستند، آنها در موضع ضعف قرار دارند ولی از ايران توقع دارند سياست های خود را تغيير دهد.”

پيش بينی می شود گزارش هيئت تحقيق عراق ماه آينده منتشر شود.