بی‌بی‌سی:
محمد خاتمی قرار است از دانشگاهی در اسکاتلند دکترای افتخاری دريافت کند
محمد خاتمی، رييس جمهوری پيشين ايران، قرار است برای افتتاح يک مرکز ايران شناسی و دريافت دکترای افتخاری از دانشگاه سنت آندروز، يکی از قديمی ترين دانشگاه های اسکاتلند، روز سه شنبه 31 اکتبر وارد بريتانيا شود.
اين برای نخستين بار است که از زمان انقلاب اسلامی ايران در حدود سی سال پيش، يک شخصيت سياسی عالريرتبه ايرانی از بريتانيا ديدار می کند.

عده ای از نمايندگان مجلس بريتانيا تصميم دانشگاه سنت آندروز برای اعطای دکترای افتخاری به آقای خاتمی را محکوم کرده اند.

يک نماينده اسکاتلند در پارلمان اروپا گفته است که در دوره رياست جمهوری هشت ساله آقای خاتمی نقض حقوق بشر و بازداشت و شکنجه فعالان سياسی در ايران ادامه داشته و او افزود که تصميم دانشگاه سنت آندروز “شرم آور” است.

ولی دانشگاه تاريخی سنت آندروز، که حدود ششصد سال از تاسيس آن می گذرد، از اقدام خود دفاع و تاکيد کرده است که آقای خاتمی يکی از مدافعان پر شور دموکراسی اسلامی، حقوق بشر و جامعه مدنی است.

مخالفان سفر آقای خاتمی، سر منيس کمبل، رهبر حزب ليبرال دموکرات، سومين حزب قدرتمند در بريتانيا و رييس افتخاری دانشگاه سنت آندروز را در روزهای اخير تحت فشار قرار دادند که از اعطای دکترای افتخاری به رييس جمهوری سابق ايران خودداری کند.

يک سخنگوی حزب ليبرال دموکرات حال در گفتگويی با بی بی سی تاييد کرده است که آقای کمبل در مراسم شرکت نخواهد کرد. ولی او افزود که اين تصميم سياسی نيست و رهبر حزب ليبرال دموکرات بايد برای يک رای گيری مهم در پارلمان، در لندن حضور داشته باشد.

برخی گروه های سياسی ايرانی، عده ای از سياستمداران بريتانيايی و بعضی از گروه های دانشجويی و يهودی در روزهای اخير گفته اند که قصد دارند در اعتراض به تصميم دانشگاه سنت آندروز در مقابل اين دانشگاه تجمع کنند.

اين گروه ها همچنين اعلام کرده اند که در روز چهارشنبه نيز در مقابل ساختمان مرکز مطالعات استراتژيک معروف به “چتم هاوس” در لندن که آقای خاتمی قرار است در آنجا سخنرانی کند تظاهرات خواهند کرد.

طرفداران آقای خاتمی او را يک سياستمدار اصلاح طلب می دانند و تاکيد می کنند که او در دوره رياست جمهوری اش برای پيشرفت حقوق بشر در ايران تلاش کرده است

در عين حال برخی از مطبوعات بريتانيا گزارش کرده اند که دو نفر از ايرانيان که می گويند در زمان رياست جمهوری آقای خاتمی شکنجه شده اند و هم اکنون به عنوان پناهنده در بريتانيا به سر می برند، قصد دارند که از طريق وکيلان خود از پليس بريتانيا بخواهند که آقای خاتمی را بازداشت کنند.

طبق قوانين بريتانيا، می توان کسانی را که در هرکجای دنيا در اعمال شکنجه نقش داشته اند تحت تعقيب قرار داد. چند سال پيش اوگوستو پينوشه، رهبر نظامی سابق شيلی که برای معالجات پزشکی به بريتانيا سفر کرده بود به درخواست يک قاضی اسپانيايی به اتهام نقش داشتن در نقض حقوق بشر در کشورش مدتی تحت باز داشت قرار گرفت.

ولی طرفداران آقای خاتمی او را يک سياستمدار اصلاح طلب می دانند و تاکيد می کنند که او در دوره رياست جمهوری اش برای پيشرفت حقوق بشر در ايران تلاش کرده است.

ناظران سياسی معتقدند که احتمال بازداشت آقای خاتمی در بريتانيا بسيار اندک است و قبلا هماهنگی های لازم با دولت بريتانيا در مورد اين سفر صورت گرفته است. به خصوص که آقای خاتمی اخيرا سفر موفقيت آميزی به آمريکا داشته و از چند کشور اروپايی و از جمله از فرانسه نيز ديدار کرده است.