بی‌بی‌سی:
همایش زنان و اینترنت به گفته برگزار کنندگان آن فرصتی است برای بررسی چگونگی بهره وری زنان ایرانی از اینترنت، عکس از نیما افشار نادری
همایش دو روزه اینترنت و زنان در هزاره سوم از امروز در تهران کار خود را آغاز کرده است، این در حالی است که صاحب نظران ارتباطات و مسائل زنان معتقدند موانع و مشکلات بسیاری در راه دسترسی زنان به اطلاعات در اینترنت وجود دارد.
در حالی که ساختار و کارکردهای اینترنت به عنوان یک رسانه آزاد از قواعد هدایت های دولتی، به آن شاید موقعیتی برتر به نسبت سایر برای نقش آفرینی به عنوان رکن چهارم دمکراسی داده است، در ایران مشکلات و مسائل خاصی در زمینه اینترنت وجود دارد.

فیلترینگ سایت های اینترنتی به ویژه سایت هایی که به موضوعات زنان می پردازند یکی از عمده ترین موضوعاتی است که اغلب کاربران اینترنت در ایران با آن رو در رو هستند.

فرناز سیفی روزنامه نگار و یکی از فعالان حقوق زنان در این زمینه با اشاره به فیلتر بودن هر کلمه ای که به نوعی به زن و جنسیت ربط داشته باشد و همزمانی آن با برگزاری همایشی توسط امور زنان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را ناشی از برخورد دوگانه با موضوع زنان و اینترنت در ایران می داند.

گفته های فرناز سیفی در باره فیلترینگ و زنان

وی همچنین در گفتگو با سایت فارسی بی بی سی به جنبه دیگری از این موضوع اشاره می کند و آن جایگزینی اینترنت به جای نشریات و رسانه های دیگری است که گاه خود را دچار محذوریت ها یا سانسور می یابند به این ترتیب اینترنت می تواند بخش هایی از اطلاعاتی را که توسط مراجع دولتی دسترسی به آن ها محدود شده است برای کاربران آشکار سازد و از این نظر می تواند دررشد آگاهی ها و مطالبات اجتماعی زنان موثر باشد.
خانم سیفی همچنین حضور زنان در عرصه ولاگ نویسی و ظهور سایت های مدافع حقوق زنان را در زمینه آگاهی بخشی به زنان قابل توجه می داند.

به باور این فعال حقوق زنان، همایش زنان و اینترنت در هزاره سوم بیش از آن که جنبه تحقیقاتی و کاربرد در زمینه سیاستگزاریهای رسانه ای داشته باشد در پی نگاه ایدئولوژیک و کنترلی در این زمینه است. وی به بخشی از سخنان دبیر همایش اشاره می کند که حاکی از درک آسیب های استفاده از اینترنت در میان زنان و ارائه راههای صحیح از آن است.

در همین حال نسرین افضلی فعال حقوق زنان و دانشجوی مطالعات زنان معتقد است که اگر چه یکی از اهداف این همایش برقراری ارتباط بین زنان کشورهای مسلمان عنوان شده است ولی عملا دسترسی به هر گونه سایتی که کلمه زن در آن به کار رفته باشد ممنوع است.

گفتگوی سایت فارسی بی بی سی با نسرین افضلی

وی با اشاره به این که بخش مهمی از کاربران زن اینترنت در ایران از این رسانه برای برقراری ارتباط و سرگرمی و به ویژه چت کردن استفاده می کنند، گستردگی آن در میان دختران طبقات متوسط و مرفه را بسیار زیاد می داند.

بسیاری از دختران دبیرستانی هر روز سری به اینترنت می زنند و اگرچه از سوی خانواده ها کنترل می شوند ولی این پدیده در میان بسیاری از دختران طبقات مرفه رواج دارد.

نسرین افضلی، دانشجوی مطالعات زنان

با این حال وی محدودیت های که در فرهنگ عامه برای دختران جهت استفاده از اینترنت وجود دارد را عاملی برای بهره وری کمتر زنان از اینترنت در ایران می داند ولی با این حال به گفته وی این روند در حال متعادل شدن در برابر میزان بهره وری مردان از اینترنت است.

خانم افضلی معتقد است که برگزاری چنین همایشی نشان می دهد که پدیده اینترنت و چگونگی بهره وری از آن برای دولتمردان دارای اهمیت بسیاری است و روند استفاده زنان از اینترنت به موازات آن در حال افزایش است.

ساقی لقایی روزنامه نگار و مدیر تحریریه یک سایت مدافع حقوق زنان برگزاری این همایش توسط امور بانوان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را امری غیر عادی می داند و می گوید عنوان همایش در برگیرنده یک نگاه جنسیتی به موضوع است.

وی در گفتگو با سایت فارسی بی بی سی می گوید وجود تعداد بی شماری از سایت ها و وبلاگ های زنان در ایران بیانگر آن است که فضای اینترنت را می توان از نظر جنسیتی برابر دانست.

به تصور خانم لقایی، به نظر نمی رسد که هدف از این همایش پر رنگ تر کردن حضور زنان در عرصه اینترنت باشد.

وی به همزمانی برگزاری این همایش با طرح موضوعاتی که در عمل فعالیت زنان را محدود می کند و آن را ناشی از دیدگاه محدود کننده دولتمردان می داند و در این رابطه به بخشی از سخنان مشاور IT(فن آوری اطلاعات) فرمانده کل سپاه در مراسم اففتاحیه اشاره می کند که به شناخت مشکلات و مضرات اینترنت برای زنان و گوشزد کردن آن را یکی از اهداف از این همایش خوانده بود.

اگرچه بیشتر دختران از اینترنت برای برقراری ارتباط با دیگران استفاده می کنند ولی به مرور شکل استفاده از اینترنت توسط زنان در حال تغییر است

شهناز هاشمی استاد ارتباطات

شهنار هاشمی مدرس ارتباطات در ایران با تاکید بر آنکه ظهور هر پدیده رسانه ای و تکنولوژیکی را سبب ساز تغییراتی در خواسته ها و نیازهای جامعه می داند به همین ترتیب اینترنت نیز تاثیراتی در جامعه و زنان ایران داشته است که چنین همایشی با بررسی نتایج یافته ها از سراسر کشور می تواند در درک آنها موثر باشد.

گفتگوی امید حبیبی نیا با شهناز هاشمی در باره اینترنت و زنان ایرانی

این استاد دانشگاه به سایت فارسی بی بی سی گفت که برگزاری این همایش سبب پاسخگویی به سوالات مبتلاء سیاست گزاران فرهنگی خواهد شد.

وی با اشاره به کمتر بودن میزان بهره وری زنان از اینترنت در ایران معتقد است که این میزان در حال افزایش است. ضریب نفوذ اینترنت در ایران حدود پانزده درصد است که سی تا چهل درصد کاربران آن زن و عمدتا دختران جوان هستند.

خانم هاشمی با اشاره به این که اغلب کاربران زن اینترنت از آن برای برقراری ارتباط با دیگران استفاده می کنند ولی وی معتقد است که شکل بهره وری از اینترنت به مرور در حال تغییر است.

وی در مورد کارکردهای سیاسی و اجتماعی اینترنت می گوید که قطعا اینترنت در افزایش مطالبات زنان ایرانی تاثیر داشته است اما دستیابی به میزان آن مستلزم پژوهش است زیرا اینترنت می تواند به افزایش آگاهی های اجتماعی یاری برساند.

در اولین روز همایش اینترنت، زنان و هزاره سوم، رحیم صفوی فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سخنرانی افتتاحیه آن گفت که پیش از این همایشی در این زمینه برگزار نشده بوده است و این همایش می تواند آغاز گر یک حرکت جدید با نگاهی نقادانه به نقش مثبت و منفی اینترنت باشد.

آقای صفوی یکی از اهداف اینترنت توسط غربی ها را انتقال فرهنگ، اندیشه و دیدگاه های غربی ها در جهان اسلام خواند.

وزیر ارتباطات ایران می گوید که برخلاف کشورهای غربی که سایت های فرهنگی و ایدئولوژیک را فیلتر می کنند در ایران فقط سایت های پورنوگرافیک و خشن فیلتر می شوند

آقای محمد سلیمانی وزیر ارتباطات و فن آوری اطلاعات، دیگر سخنران مراسم افتتاحیه این همایش بود که با اشاره به”محدودیت ها و تهدید های خاص” در فضای اینترنت اعلام کرد که در کشورهای غربی مطالب فرهنگی و ایدئولوژیکی هدف فیلترینگ قرار می گیرند در حالی که به گفته وزیر ارتباطات جمهوری اسلامی هدف فیلترینگ در ایران جلوگیری از دسترسی به “سایت ها و مطالب مسهجن و خشونت ها” بوده است.

وی در همین زمینه میزان کاربرانی که مشتریان سایت های پورنوگرافی هستند در جهان دو یا سه درصد خواند که به گفته وی در ایران این میزان پنج درصد است.

آقای سلیمانی همچنین از رشد فزاینده کاربران اینترنت در ایران خبر داد و گفت در حالی که سال گذشته میزان کاربران اینترنت در کشور هفت میلیون نفر برآورده شده بود امسال این میزان به یازده میلیون نفر رسیده است.

این همایش که در آن بیست و چهار مقاله ارائه شده به عنوان مقاله برتر مشخص شده اند و هدف از برگزاری آن”افزایش فرصت های اشتغال،حفظ کیان خانواده،تببین جایگاه زن در نظام اسلامی، ترویج ارزش های دینی و اخلاقی، تسریع در انتقال و تبادل اطلاعات میان زنان مسلمان و افزایش مشارکت درعرصه فن آوری اسلاعات” اعلام شده است، تا فردا به کار خود ادامه خواهد داد.