بی‌بی‌سی:
گفته می شود قرار بود عاملان حمله مواد منفجره را همراه کيف دستی داخل هواپيماها ببرند
اسکاتلند يارد گفته است که توطئه ای برای منفجر کردن هواپيماهای برخاسته از بريتانيا به مقصد آمريکا با هدف “کشتار جمعی در ابعاد غيرقابل تصور” را خنثی شده است.
تصور می شود که هدف طراحان اين توطئه اين بوده است که وسايل انفجاری را در کيف ها و ساک های دستی به داخل حداکثر 10 هواپيما منتقل کرده و منفجر کنند.

گوردون کوررا، خبرنگار بی بی سی در امور امنيتی، می گويد که اين طرح قرار بود به کمک نوعی مايع انجام شود.

براساس يک فرضيه، مواد منفجره به صورت مايع در بطری های نوشيدنی وارد هواپيماها می شد.

دکتر کليفورد جونز، کارشناس مواد منفجره از دانشگاه آبردين، می گويد حتی مقدار کوچکی از مواد منفجره مايع که به داخل هواپيما حمل شده باشد می تواند به انفجاری فاجعه بار منجر شود.

مواد منفجره مايع چيست؟

بهترين نقطه ای که می توانيم برای معرفی مواد منفجره مايع از آن شروع کنيم اصطلاح “ماده منفجره عالی” است؛ اين مواد می توانند جامد يا مايع باشند. البته معروف ترين آنها جامد هستند مثل “تی ان تی” و ديناميت.

يکی از انواع مواد منفجره مايع از نوعی با کاربردهای عمومی است که برای حفاری به کار گرفته می شود.

با اين حال من تعجب نمی کنم اگر امکان درآوردن مواد منفجره جامد به شکل مايع وجود داشته باشد.

مواد منفجره مايع چطور کار می کنند؟

معمولا وقتی چيزی می سوزد، صدايی از آن بلند نمی شود و تاثير قابل توجهی بر فشار هم ندارد.

در مورد مواد منفجره عالی، سرعت سوختن بسيار شديد است و از سرعت صورت فراتر می رود. در نتيجه پديده ای موسوم به “فشار زائد” روی می دهد – يعنی فشاری که از فشار اتمسفر اطراف بيشتر است.

برای ايجاد خسارت مادی لازم نيست که ميزان “فشار زائد” عظيم باشد. هر فشار زائدی بيش از يک درصد می تواند شيشه ها را بشکند، و اگر از 10 درصد بالاتر برود می تواند به مردم آسيب بزند يا باعث مرگ شود و باعث صدمه ديدن بناها شود.

فشار زائدی بيش از 2 درصد می تواند پنجره هواپيما را بشکند و فشار زائد 10 درصد هواپيما را تخريب می کند و احتمالا پيش از رسيدن آن به زمين باعث مرگ مسافران می شود.

مواد منفجره مايع چطور ساخته می شوند؟

برخی از مواد منفجره مايع وجود دارند که از نوع ماده منفجره عالی هستند و درست مانند انواع جامد آن از جمله تی ان تی عمل می کنند.

اما همچنين مواد منفجره ای وجود دارد که از مخلوط کردن يک ماده جامد با يک ماده مايع درست می شود که يکی نقش اکسيدان را بازی می کند و ديگری نقش سوخت را. برخلاف اکثر منفجره های عالی، اين مواد در يک ملکول واحد حاوی سوخت و اکسيدان نيستند اما آنها را در فاصله ای آنقدر نزديک دارند که باعث انفجار شود.

آيا به دست آوردن عناصر آن دشوار است؟

نه، خيلی آسان است. می توان از مواد عادی که در خانه کاربرد دارد استفاده کرد.

برای ساختن آن به دانش و تجهيزات خاص نياز است؟

به دست آوردن ماده منفجره عالی جامد به شکل مايع آن برای يک متخصص شيمی دشوار نخواهد بود.

اما اگر کسی بخواهد از يک آزمايشگاه خانگی استفاده کند احتمال آنکه بخواهد آن را با دو عنصر درست کند بيشتر است.

تجربه زيادی لازم ندارد، اصول آن کاملا ساده است اما شامل يک فرآيند خطرناک آزمون و خطا است.

نظر شخصی من اين است که بايد از بازی با اين مواد پرهيز کرد. قبلا ديده ايم که پسربچه ها از مدرسه می روند و آن را در خانه امتحان می کنند و ساختمان را به آتش می کشند.

آيا می توان يک وسيله انفجاری را پنهانی داخل هواپيما برد؟

مواد منفجره ای که در يک کيف آرايش جا می گيرد مسلما برای رفع نيازهای يک تروريست کافی است.

رديابی اين مواد خيلی دشوار است زيرا فکر نمی کنم هيچ کدام از موادی که ذکر کرديم به اشعه ايکس واکنش نشان دهد. برای مثال، سوخت هيدروکربن به صورت مايع را می توان به عنوان آب معدنی رد کرد.

سوال اين است که که چگونه چيزی را در يک کيف بسته بندی می کنيد که سوءظن برانگيز نباشد؟

دکتر کليفورد جونز استاديار دانشکده مهندسی دانشگاه آبردين است