اعتراف مسوولان رژيم به وضعيت فاجعه بار زندان های ايران
ايسنا: معاون سلامت، اصلاح و تربيت سازمان زندان‌ها گفت: زندان جاى مناسبى براى نگهدارى معتادان نيست و بايد با تغيير قانون، جلوى ورود معتادان به زندان‌ها گرفته شود.
45 تا 48 درصد از افراد زندانى به علت جرايم مرتبط با مواد مخدر وارد زندان مى شوند
دكتر پرويز افشار در گفت‌وگو با خبرنگار حقوقى خبرگزارى دانشجويان ايران (ايسنا) در رابطه با مهم‌ترين اقدامات بخش سلامت، اصلاح و تربيت براى مقابله با اعتياد و درمان زندانيان معتاد با توجه به تعداد بسيار زياد اين عده در زندان‌هاى كشور اظهارداشت: حدود 45 تا 48 درصد از افراد زندانى به علت جرايم مرتبط با مواد مخدر وارد زندان مى شوند و اين خواست ما نيست بلكه با توجه به جرم بودن اعتياد، جرايم ديگر مانند حمل و نگهدارى مواد مخدر، اين حجم زندانى وارد زندان‌ها مي‌شوند.
وى ادامه داد: در بين اين افراد تقريبا بيش از نيمى از زندانيان سابقه سوء مصرف مواد مخدر داشته‌اند، يعنى 30 درصد از كل زندانيان زندان‌هاى كشور به علت جرم اعتياد وارد زندان مي‌شوند. البته ممكن است اين افراد مقدار ناچيزى مواد مخدر را به همراه داشته‌اند اما ممكن است افرادى براى تامين مواد مخدر خود مرتكب خرده سرقت‌ها، چك بلامحل، درگيري، كودك و زن آزاري، عدم پرداخت نفقه شوند يا به علت اثرات ناشى از مواد مخدر يا پايين آمدن سطح اجتماعى و اقتصادي، قابليت برخورد مناسب با خانواده را نداشته باشند و زن‌آزارى و كودك‌آزارى يا ساير رفتارهاى بزهكارانه را مرتكب شوند كه اين جرايم نيز به نوعى محصول اعتياد به مواد مخدر يا مرتبط با آن است.
زندان جاى مناسبى براى نگهدارى معتادان نيست
60درصد زندانيان پيش از ورود به زندان، سابقه‌ى مصرف مواد مخدر داشته‌اند
معاون سلامت، اصلاح و تربيت سازمان زندان‌ها خاطرنشان كرد: حدود 60 درصد زندانيان پيش از ورود به زندان در طول زندگى خود، سابقه‌ى مصرف مواد مخدر را داشته‌اند و اين آمار تكان‌دهنده است اما ارتباط موضوعى نزديك با سازمان زندان‌ها ندارد؛ چون ما به عنوان ضابط ،كليه‌ى كسانى را كه توسط قضات و مستند به قانون وارد زندان مي‌شوند مي‌پذيريم و آغاز به كار مي‌كنيم. به همين دليل معتقديم كه زندان جاى مناسبى براى نگهدارى معتادان نيست و بايد با تغيير قانون جلوى ورود معتادان به زندان گرفته شود.
قسمت قابل توجهى از بيماري‌ها را معتادان تزريقى از بيرون زندان وارد زندان مي‌كنند
افشار با بيان اين‌كه مهم‌ترين بيماري‌ها، مسايل و مشكلاتى كه ممكن است در درون زندان ايجاد شود يا گسترش يابد بيماري‌هايى است كه از طريق معتادان وارد زندان‌ها مي‌شود، تصريح كرد: اختلالات روانى در بسيارى از زندانيان و شيوع بيماري‌هاى پوستي، عفوني، قارچي، آبسه‌هاى ناشى از تزريق، بيماري‌هاى عفونى منتقله از طريق خون مانند ايدز و هپاتيت، بيمارى سل از جمله مواردى است كه در ميان جمعيت معتادان زندانى از نسبت بسيار بالاترى در مقايسه با ساير زندانيان وجود دارد و به همين دليل است كه قسمت قابل توجهى از بار بيماري‌ها را معتادان تزريقى از بيرون زندان با خود وارد زندان مي‌كنند.
وى خاطرنشان كرد: كار ما از بدو ورود فرد زندانى شروع مي‌شود، مبادى ورودى زندان‌ها را مجهز كرده‌ايم و در سالن‌هاى قرنطينه و يا اتاق‌هاى بدو ورود استحمام، اقدامات بهداشتى اوليه صورت مي‌گيرد و بسته بهداشتى و لباس‌هاى مورد نياز به فرد زندانى تحويل و به دنبال آن آموزش‌هايى براى پيش‌گيرى از بيماري‌ها انجام مي‌شود كه در كنار اين آموزش اوليه، طرح بيماريابى براى بعضى بيماري‌ها مانند سل كه از راه هوا منتقل مي‌شوند نيز انجام مي‌شود.
وى اضافه كرد: در رابطه با بيمارى سل كار عظيمى در زندان‌هاى كشور انجام شده است، ميزان شيوع سل در كشور ما تغييرات قابل ملاحظه‌اى را نسبت به يك يا دو دهه‌ى گذشته داشته و به شدت كم شده است. زندان‌ها هم به تاسى از جامعه، اقدامات خود را با دو استراتژى مهم مذكور در قالب بيماريابى فعال و اجراى استراتژى داتس (DOTS) انجام داده است.
ميزان شيوع سل در زندان به حدود 8 برابر جامعه عادى رسيده است
معاون سلامت، اصلاح و تربيت سازمان زندان‌ها در رابطه با ميزان شيوع سل در كشور و زندان‌ها گفت: ميزان شيوع بيمارى سل در زندان‌هاى كشور در يك دهه‌ى گذشته نسبت به جامعه عادى بين 30 تا 150 برابر بود و با اين اقدامات، در حال حاضر ميزان شيوع سل به حدود 8 برابر جامعه عادى رسيده كه اين مقدار هم ناشى از ذات زندان است؛ چون معمولا افراد فقير و با سطح اجتماعي، اقتصادى و بهداشت پايين وارد زندان مي‌شوند و از آن‌جايى كه شيوع سل در بين بيماران فقير بيشتر است در نتيجه اين بيمارى در بين زندانيان بيشتر از ساير افراد جامعه است. ولى اين تعداد با ميزان شيوع سل با زندان‌هاى كشورهاى مترقى دنيا تقريبا برابرى مي‌كند.
افشار افزود: در رابطه با بيمارى ايدز (HIV) بحث غربالگري، آزمايش و بررسى كل زندانيان مثل سل، انجام نمي‌شود. سازمان بهداشت جهانى و وزارت بهداشت با توجه به اين‌كه اين بيمارى داراى يك دوره‌ى نهفتگى طولانى است، غربالگرى را براى مشخص كردن افراد مبتلا مناسب نمي‌داند و از آن‌جايى كه درمان براى اين بيمارى سودى ندارد، معتقد به پايگاه‌هاى ديده‌ور است كه هر سال در زمان معينى در تعدادى از زندان‌هاى بزرگ از بين كسانى كه سابقه‌ى رفتارهاى پرخطر قبل از زندانى شدن داشته‌اند مثل اعتياد تزريقي، رفتارهاى محافظت نشده جنسي، سابقه‌ى خالكوبي، سابقه‌ى مسافرت به خارج از كشور و سابقه‌ى دريافت خون يا فرآورده‌هاى خونى انتخاب مي‌شوند و تحت آزمايش قرار مي‌گيرند، يافته‌هاى اين آزمايش‌ها با يكديگر جمع مي‌شود و از ميان آنها يك رقم به دست مي‌آيد كه درصد ابتلا را مشخص مي‌كند.
وى با بيان اين‌كه در سال 84 بر اساس نتايج پايگاه‌هاى ديده‌ور حدود 70 تا 80 زندان بزرگ كشور مورد بررسى قرار گرفته است، خاطرنشان كرد: آزمايشات نشان مي‌دهد كه حدود 3/3 درصد از زندانيان كه سابقه‌ى رفتارهاى پرخطر داشته‌اند و تحت آزمايش قرار گرفته‌اند مبتلا به ويروس (HIV) ايدز بوده‌اند.
افشار در رابطه با ارزيابى از كلينيك‌هاى مثلثى حاضر در زندان‌هاى كشور از آغاز تاسيس تا كنون، گفت: فعاليت كلينيك‌هاى مثلثى در ايران از سال 2001-2000 در استان كرمانشاه براى نخستين بار آغاز شد. اولين ارزيابى كه از اين كلينيك انجام شد توسط سازمان بهداشت جهانى بود كه نتايج اين ارزيابى كلينيك‌هاى مثلثى را به عنوان (best practice) بهترين تجربه منطقه خاورميانه و شمال آفريقا معرفى كرد و وقتى كه نهادى تحت اين عنوان و از سوى يك نهاد بين‌المللى معرفى مي‌شود به معناى اين است كه آن نهاد در ارزيابى نمره بسيار بالا و خوبى را كسب كرده است.
52 كلينيك مثلثى و 35مركز مراقبت پس از خروج در زندان‌هاى كشور وجود دارد
معاون سلامت، اصلاح و تربيت سازمان زندان‌ها اظهار داشت: در حال حاضر 52 كلينيك مثلثى در زندان‌هاى كشور مشغول به فعاليت هستند و طبق برنامه خود را مكلف كرده‌ايم كه تمام زندان‌هاى بالاى 300 نفر جمعيت را داراى كلينيك‌هاى مثلثى كنيم و نهايتا تعداد اين كلينيك‌ها بايد به تعداد 90 مركز برسد كه اين مهم بايد تا پايان برنامه چهارم توسعه محقق شود. علاوه بر آن تمام مراكز مراقبت پس از خروج براى زندانيان آزاد شده هم در كنار كلينيك‌ها بايد وجود داشته باشد تا اين عده از خدمات مشاوره‌اى و پيش‌گيرى از ايدز براى خود و خانواده‌شان استفاده كنند و در حال حاضر 35 مركز مراقبت پس از خروج در كشور وجود دارد و در كل تعداد كلينيك‌هاى مثلثى و مراكز پس از خروج بايد به رقمى حدود 120 تا 125 مركز تا پايان برنامه‌ى چهارم توسعه برسد كه حداكثر تلاش خود را در اين زمينه مبذول خواهيم كرد.
افشار در رابطه با مهم‌ترين فعاليت‌هاى بخش بهداشت و درمان به طور كل به اعتقاد موجود در اين قسمت كه ,سلامت حق تمام ابناء بشر است, گفت: اگر اين سلامت در خارج از زندان به آنها داده نشده حداقل در زندان نبايد چنين باشد و اين افراد بايد از نهايت خدمات بهره‌مند شوند و سطح، ميزان و كيفيت خدماتى كه در بخش سلامت در زندان‌ها ارايه مي‌شود حداقل مساوى همين سطح در جامعه باشد.
معاون سلامت، اصلاح و تربيت سازمان زندان‌ها در رابطه با مشاوران فعال در زندان‌هاى كشر جهت فعاليت در بخش سلامت و بهداشت و درمان به سه دسته بزرگ مشاوره‌هاى رفتارى و رواني، حقوقى و مددكارى در اين زمينه اشاره و اظهار كرد: يك گروه از مشاوران در كلينيك‌هاى مثلثى و در زمينه‌ى مشاوره رفتارى فعاليت مي‌كنند. دسته‌اى در بندهاى روان درمانى طولانى مدت هستند. عده‌اى مشاور نيز كه از صنف روانپزشكان يا متخصصين بيماري‌هاى عفونى هستند با كلينيك‌ها همكارى مي‌كنند. علاوه بر مشاوره‌هاى روانشناسى و آموزش مهارت‌هاى زندگي، مشاوران حقوقى و خانوادگى هم وجود دارد كه مددجويان مي‌توانند براى كمك به خود يا خانواده‌شان با اين مشاوران در ارتباط باشند. نوعى ديگر از مشاوران، مددكاران هستند كه هم در درون زندان و هم در مراكز مراقبت‌هاى پس از خروج حضور دارند كه سعى داريم در همه‌ى بخش‌ها حداكثر توان خود را جهت يارى رساندن به مددجويان به كار گيرند.
مكلفيم تا پايان برنامه چهارم براى تمام زندانيان محكوم امكان اشتغال در درون زندان فراهم كنيم
افشار در ادامه اظهار داشت: در حوزه‌ى سلامت و اصلاح و تربيت سازمان زندان‌ها چند مديركل در بخش‌هاى مختلف وجود دارد از جمله اداره كل فرهنگى و تربيتى كه كليه‌ى مداخلات آموزشي، سواد آموزشي، ايجاد تحصيلات دانشگاهى تا مقطع دكترا، دارالقرآن‌ها، پر كردن اوقات فراغت، فعاليت‌هاى ورزش مربوط به اين حوزه است. در حوزه اشتغال و حرفه‌آموزى هم مكلف هستيم تا پايان برنامه چهارم توسعه براى تمامى زندانيان محكوم امكان اشتغال در درون زندان را فراهم كنيم و در خارج زندان‌ها هم براى اين عده و خانواده‌هايشان فرصت‌هاى شغلى ايجاد كنيم.
معاون سلامت، اصلاح و تربيت سازمان زندان‌ها اظهار داشت: اداره مراقبت پس از خروج و اقدامات تامينى يكى ديگر از بخش‌هايى است كه زير نظر معاونت سلامت، اصلاح و تربيت فعاليت مي‌كند كه از طريق تعامل با انجمن‌هاى حمايت از زندانيان سراسر كشور و مراكز مراقبت پس از خروج، اقدامات حمايتي، وام اشتغال، مشاوره و تمام فعاليت‌هايى را كه ما در درون زندان داريم در ابعاد كوچك‌تر در خارج از زندان براى زندانيان و خانواده‌هاى آنها فراهم مي‌كند.
افشار گفت: به طور كلى فرآيندى كه در حوزه‌ى معاونت سلامت اصلاح و تربيت سازمان زندان ترسيم شده، فرآيندى است كه مددجو از بدو ورود رها نباشد و در تمام مدت حضورش توسط يك حوزه يا معاونت تحت حمايت باشد كه از اين طريق بتوان نظارت عالى در بخش‌هاى مختلف داشت و كارها به نحو مطلوب پيش برود و پس از بررسى بيمارى جسمى و روحى و معافيات اوليه فرد مددجو در بدو ورود در بخش بهداشت و انجام اقدامات لازم در اين زمينه فرد مددجو به بخش فرهنگى و تربيتى سپرده مي‌شود تا علاوه بر پر كردن اوقات فراغت، فعاليت‌هاى هنرى و ورزشى را بياموزد و پس از آن به واحد اشتغال و حرفه‌آموزى سپرده مي‌شود تا از حدود بيش از دويست نوع حرفه‌ى شغلى كه در اين بخش وجود دارد شغلى را بياموزد و چند گواهى مهارت دريافت كند.
معتقديم تا كنون پوشش مناسب براى خانواده‌ى زندانيان فراهم نشده است
وى در رابطه با انتقاد وارده به سازمان زندان‌ها مبنى بر اين‌كه بسيارى از مددجويان و خانواده‌هاى آنان به محض خروج از زندان رها شده و از هيچ‌گونه چتر حمايتى سازمان بهره‌مند نمي‌شوند، گفت: ما هم معتقديم تا به حال پوشش مناسب براى خانواده‌ى زندانيان فراهم نشده است و معتقد هستيم كه حتى تا پايان برنامه چهارم توسعه هم اين توان را نخواهيم داشت كه تمام خانواده‌هاى زندانيان را تحت پوشش قرار دهيم، آن چه كه در برنامه استراتژيك آمده، منوط به منابع مالى وانسانى است. ما همه هم و غم خود را كه در طول سنوات گذشته به كار برده‌ايم فقط توانسته‌ايم كمتر از 10 درصد از خانواده‌ى زندانيان را كه نيازمند به خدمات بوده‌اند با خدمات‌رسانى ارزشمند و مفيد حمايت كنيم اما اين ارقام به تدريج بالا خواهد رفت به صورتى كه تمام خانواده‌هاى زندانيان نيازمند، بتوانند تحت پوشش قرار گيرند.
افشار با بيان اين‌كه از بدو تاسيس حوزه جديد معاونت سلامت و اصلاح و تربيت كه حدود 5 ماه از آن مى گذرد سعى داريم در اين بخش فعال‌تر باشيم، ادامه داد: سازمان زندان‌ها قصد دارد با كمك و حمايت ساير سازمان‌ها، نهادها اعم از دولتي، NGO ها و بخش خصوصى به اين هدف برسد و همه‌ى توان ما در اين بخش جديد ايجاد تعاملات مطلوب با ساير بخش‌ها است كه با حدود 22 وزارتخانه، نهاد و دستگاه وارد گود مذاكره شده‌ايم كه بعضا منجر به انعقاد تفاهم‌نامه شده است و اعتبارات قابل توجهى در قالب تسهيلات با بهره‌هاى پايين‌تر قرار داده شود تا كسانى كه از زندان آزاد مي‌شوند از اين خدمات بهره ببرند.
تلاش مي‌كنيم زندانى پس از آزادى نيازمند يارانه‌هاى بسيار ناچيز و مسكن‌هاى موقت نباشد
معاون سلامت، اصلاح و تربيت سازمان زندان‌ها ابراز عقيده كرد: پوشش و حمايت خانواده‌ى زندانيان كامل نيست اما سعى داريم با فراهم كردن زمينه‌ى حرفه‌آموزى و اشتغال زندانى در خارج از زندان و توانمندسازى يكى از اعضاى خانواده او براى اشتغال مولد در قالب خود اشتغالي، بتوانيم كارى كنيم كه فرد زندانى پس از آزادى نيازمند يارانه‌هاى بسيار ناچيز و مسكن‌هاى موقت نباشد، در اين راه جلو خواهيم رفت و منتظر حمايت ساير دستگاه‌ها در جامعه هم هستيم.
افشار در پايان خاطرنشان كرد: در بحث خدمات حمايتى و انجمن حمايت زندانيان سراسر كشور بودجه‌ى دولتى خاصى وجود ندارد. تا سال 1374 بودجه‌اى از طريق دولت به انجمن‌هاى حمايت از زندانيان كشور اختصاص داده مي‌شد كه به خانواده زندانيان تخصيص پيدا مي‌كرد و پس از آن اين بودجه به كميته امداد اختصاص يافت تا چتر حمايتى براى اين خانواده‌ها گسترده شود و خانواده‌ها را تحت پوشش قرار دهند اما با همه‌ى اينها اين بودجه كفايت موضوع را نمي‌كند و اين حمايت‌ها بايد گسترده شود.
15 خرداد 1385 12:40
پیام برای این مطلب مسدود شده.