بی‌بی‌سی: جمشيد برزگر

آيت الله جنتی از نفوذ بسياری در طيف های تندرو محافظه کار برخوردار است
آيت الله احمد جنتی، دبير شورای نگهبان، در خطبه های نماز جمعه تهران تاکيد کرده که علت عدم اجرای برخی احکام شديد عليه ناراضيان سياسی و منتقدان جمهوری اسلامی، حفظ مصلحت نظام جمهوری اسلامی است و اگر شرايط ايجاب کند، کسانی که وی آنان را منافق صفت خوانده، متحمل اشد مجازات خواهند شد.
آقای جنتی گفته آنجا كه خطری نظام را تهديد می ‌كند و چاره ‌ای جز برخورد مسلحانه وجود ندارد اين كار صورت می گيرد، اما برخی جاها به آرامش نياز است و از برخی توطئه‌ ها می ‌توان عبور كرد بدون آنكه آسيبی به نظام برسد.
امام جمعه موقت تهران افزوده امروز افراد به گفته وی منافق صفت وجود دارند كه حركات نفاق‌انگيزی می ‌كنند و نقشه‌ براندازی نظام را می ‌كشند.

مفهوم مصلحت، بخشی از نظريه ولايت فقيه است که از سوی آيت الله خمينی، بنيانگذار جمهوری اسلامی ارايه شد و ارتباطی تنگاتنگ با بحث احکام حکومتی و اختيارات ولی فقيه دارد

به گفته آقای جنتی، بسياری از اين افراد از نظر قضايی يک پرونده‌ كامل دارند كه اگر مشكلی نباشد و پرونده‌های آنان به دادگاه بيايد، هيچ وكيلی نمی ‌تواند از آنها دفاع كند و هر قاضی كه باشد حكم به اعدام آنها می‌دهد. حتی حكم برخی از آنها صادر و در تجديدنظر نيز تاييد شده است، ولی اين حكم به دليل مصلحت‌ انديشی باقی مانده است.

دبير شورای نگهبان، اگر چه مصلحت انديشی را علت اصلی عدم اجرای برخی احکام سنگين، نظير اعدام، دانسته اما درباره اينکه چه فرد يا نهادی، چگونه و چه زمانی تشخيص می دهد اعمال مجازات های سنگين عليه مخالفان و منتقدان به مصلحت و چه زمانی چشم پوشی از اين مجازات ها به زيان جمهوری اسلامی است، توضيحی نداده است.

مفهوم مصلحت، بخشی از نظريه ولايت فقيه است که از سوی آيت الله خمينی، بنيانگذار جمهوری اسلامی ارايه شد و ارتباطی تنگاتنگ با بحث احکام حکومتی و اختيارات ولی فقيه دارد.

در اين ديدگاه، هرگاه ولی فقيه مصلحت بداند می تواند با صدور احکام حکومتی يا احکام ثانويه، اجازه اجرا و يا عدم اجرای هر حکم ديگر، حتی احکام اوليه اسلامی را صادر کند.

نقض حکم جنجالی اعدام هاشم آغاجری، استاد دانشگاه، در پی مخالفت های گسترده در داخل و خارج از کشور صورت گرفت

هر چند در ديدگاه آيت الله خمينی از مسايلی نظير مصلحت اسلام، مصلحت نظام اسلامی، مصلحت مردم و حفظ نظام سخن رفته، اما در عمل، از آنچه مصلحت اسلام و حکومت اسلامی خوانده شده، چيزی جز حفظ و بقای نظام جمهوری اسلامی استنباط نشده است.

آيت الله احمد جنتی نيز با استناد به سخنان آيت الله خمينی تاکيد کرده که حفظ نظام از همه چيز واجب تر است و حفظ نظام، يعنی حفظ اسلام.

وی که از نفوذ بسياری در طيف های تندرو محافظه کار برخوردار است، با همين استدلال، سهل انگاری و بی تفاوتی دستگاه قضايی را رد کرده و به هواداران خود گفته که از اعتراض به عدم اجرای برخی احکام سنگين خودداری کنند، زيرا در اين ميان تنها مصلحت نظام مد نظر بوده است.

با اين همه، در سال های گذشته، افزايش فشارهای بين المللی بر جمهوری اسلامی به دليل آنچه نقض گسترده حقوق بشر خوانده شده و افزايش مطالبات در داخل برای رعايت حقوق بشر، عامل مهمی در کاهش و يا عدم اجرای برخی احکام صادر شده نظير زندان و اعدام بوده است.

نقض حکم جنجالی اعدام هاشم آغاجری، استاد دانشگاه، در پی مخالفت های گسترده در داخل و خارج از کشور صورت گرفت و کسانی چون سيامک پورزند، روزنامه نگار، به رغم داشتن اتهاماتی سنگين، به دنبال پيگيری های بين المللی از زندان آزاد شدند.

از همين رو، رعايت مصلحت نظام در چنين مواردی و در شرايط کنونی، می تواند به معنای آن باشد که جمهوری اسلامی با هدف کاستن از ميزان انتقادها و فشارها در زمينه نقض حقوق بشر، ناگزير از رعايت برخی ملاحظات و عدم اصرار بر اجرای احکام سختگيرانه تر شده است.